მეცნიერებმა კიბოს უჯრედების განადგურების ახალი გზა აღმოაჩინეს. ამინოციანინის მოლეკულების სტიმულირება ინფრაწითელი შუქით იწვევდა მათ სინქრონულ ვიბრაციას, რაც საკმარისი იყო კიბოს უჯრედების მემბრანების დასაშლელად. მათი მეშვეობით კი სიმსივნური უჯრედების მემბრანები დაიშალა და განადგურდა.
ამინოციანინის მოლეკულები უკვე გამოიყენება ბიოგამოსახულებაში, როგორც სინთეზური საღებავები.
რაისის უნივერსიტეტის, ტეხასის A&M უნივერსიტეტისა და ტეხასის უნივერსიტეტის მკვლევარები ამბობენ, რომ მათი ახალი მიდგომა ძველი მეთოდის გაუმჯობესებული ვარიანტია. ადრინდელი ხერხი ფერინგას ტიპის ამძრავის სახელითაა ცნობილი და პრობლემური უჯრედების სტრუქტურების დარღვევა მასაც შეუძლია.
„ესაა მოლეკულური მანქანების ახალი თაობა, რომელსაც მოლეკულურ სანგრევს ვუწოდებთ. ისინი ფერინგას ტიპის ამძრავების მექანიკურ მოძრაობაზე მილიონჯერ სწრაფია და ხილული სინათლის ნაცვლად, ახლო ინფრაწითელი. „ისინი მექანიკურ მოძრაობაში მილიონჯერ უფრო სწრაფია ვიდრე ფერინგას ტიპის ყოფილი ძრავები და მათი გააქტიურება შესაძლებელია ახლო ინფრაწითელი შუქით და არა ხილული შუქით“.“, – ამბობს ქიმიკოსი ჯეიმს ტური რაისის უნივერსიტეტიდან.
კულტივირებულ, ლაბორატორიაში გაზრდილ კიბოს უჯრედებზე ჩატარებულ ტესტებში მოლეკულურმა ჯეკჰამერის მეთოდმა უჯრედების განადგურების 99 პროცენტი მიაღწია.
ახლო ინფრაწითელი სპექტრის სინათლის გამოყენება მნიშვნელოვანია, რადგან ის მეცნიერებს სხეულში ღრმად შეღწევის საშუალებას აძლევს, იქ, სადაც სიმსივნეებია. ეს ნიშნავს, რომ შესაძლოა, მავნე ქსოვილების გასანადგურებლად ქირურგიული ჩარევაც კი არ დაგვჭირდეს.
ექსპერიმენტებისას ზემოხსენებულმა ვიბრაციულმა მოლეკულებმა ლაბორატორიულად გაზრდილი სიმსივნური უჯრედების 99% გაანადგურა. მეთოდი მელანომის მქონე თაგვებზეც გამოცადეს, რის შედეგადაც ცდისპირ ცხოველთა ნახევარში კიბო გაქრა.
მოლეკულები ამას ახლო ინფრაწითელი სხივებით სტიმულირებული ვიბრაციების საშუალებით ახერხებს. მოძრაობისას მათში არსებული ელექტრონები პლაზმონად, ანუ პლაზმური რხევის კვანტად იქცევა და ერთობლივად ვიბრირებს.
ამინოციანინის მოლეკულების სტრუქტურა და ქიმიური თვისებები ნიშნავს, რომ ისინი სინქრონში რჩებიან სწორ სტიმულთან – მაგალითად, ინფრაწითელ შუქთან ახლოს. როდესაც მოძრაობენ, მოლეკულების შიგნით ელექტრონები ქმნიან იმას, რასაც პლაზმონები უწოდებენ, ერთობლივად ვიბრაციულ ერთეულებს, რომლებიც მოძრაობენ მთელ მოლეკულაში.
„ეს მოლეკულური პლაზმონით ამგვარად მთლიანი მოლეკულის გააქტიურებისა და მექანიკური მოძრაობის მიღების პირველი შემთხვევაა. ის კონკრეტულ მიზანს ემსახურება: ამ შემთხვევაში, სიმსივნური უჯრედების მემბრანის დაშლას”, — ამბობენ ავტორები.
პლაზმონებს ერთ მხარეს შვერილი აქვს, რაც უჯრედებზე მოლეკულათა მიმაგრებას ამარტივებს, პარალელურად კი ვიბრაციები მემბრანას ჩამოშლას უწყობს ხელს. ამ მექანიზმზე დაფუძნებული ახალი მეთოდი იმედის მომცემია, მაგრამ ეს კვლევა ჯერ ადრეულ ეტაპზეა. სპეციალისტები სხვა მოლეკულების გამოცდასაც აპირებენ.
#datashvil #drpkhakadze #sheniganatleba #sheniambebi #sheniekimi
მასალის გამოყენების პირობები
