გიორგი ფხაკაძე HSO | საქართველოს ხმა გლობალურ ჯანდაცვის სტანდარტებში

გლობალური სტანდარტების შემქმნელებს შორის პირველად გაჩნდა ქართული ხმა

საერთაშორისო ჯანდაცვის სისტემაში სტანდარტების როლი დღეს უკვე არ განიხილება მხოლოდ ტექნიკურ დონეზე — ისინი პირდაპირ გავლენას ახდენს პაციენტის უსაფრთხოებაზე, სამედიცინო განათლებაზე, კლინიკურ შედეგებზე და სოციალური სამართლიანობის გარანტიებზე. სწორედ ამ სტანდარტების შემუშავების ერთ-ერთ მთავარ პლატფორმაზე — Health Standards Organization (HSO) — პირველად აირჩიეს ქართველი ექსპერტი, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, ტექნიკური კომიტეტის წევრად.

HSO წარმოადგენს ორგანიზაციას, რომელიც 35-ზე მეტ ქვეყანაში ავითარებს ჯანდაცვისა და სოციალური დაცვის სფეროში გამოყენებულ სტანდარტებს და რომლის აკრედიტაციის მოდელებით სარგებლობს 12,000-ზე მეტი დაწესებულება გლობალურად, მათ შორის კანადაში, საუდის არაბეთში, ინდოეთსა და ევროპაში (იხილეთ Accreditation Canada – Global Reach).

განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია, რომ პროფესორი ფხაკაძე შეირჩა იმ ჯგუფში, რომელიც მუშაობს სამედიცინო განათლების საერთაშორისო სტანდარტის გადახედვაზე. ეს სტანდარტი მიზნად ისახავს უნივერსალური კომპეტენციების ჩამოყალიბებას ჯანდაცვის პროფესიონალებისთვის და გამოიყენება როგორც საბაზისო დოკუმენტი აკრედიტაციის პროცესებში.

როგორც აღნიშნულია HSO-ის სტანდარტების მნიშვნელობის ოფიციალურ მიმოხილვაში, მაღალი ხარისხის სტანდარტები პასუხობს ძირითად კითხვას: „რომელია საუკეთესო გზა ამის გასაკეთებლად?“ მათი ძალა არა მხოლოდ შინაარსშია, არამედ გლობალურ მიღწევადობაში — იმ ფაქტში, რომ ისინი ფართოდ გამოიყენება განათლებაში, კლინიკურ პრაქტიკასა და პოლიტიკის დონეზე. მაგალითად, 2023 წელს HSO-ის შედეგების ანგარიშის მიხედვით, მხოლოდ ერთ წელიწადში 2400 ახალი კლინიკააკრედიტირდა მათი სტანდარტების შესაბამისად.

მნიშვნელოვანია ხაზგასმა, რომ საერთაშორისო პრაქტიკაში 99.4% მოქალაქეების თანხმობით, სტანდარტების არსებობა განიხილება, როგორც პაციენტის უსაფრთხოების აუცილებელი კომპონენტი (LTC Public Survey, Canada, 2023). ამ კონტექსტში, პროფესორ გიორგი ფხაკაძის დანიშვნა ტექნიკურ კომიტეტში არა მხოლოდ ინდივიდუალური აღიარებაა, არამედ ქართული გამოცდილების ინტეგრაცია იმ სივრცეში, სადაც ისწრაფვიან ჯანდაცვის სისტემების მომავლის განსაზღვრისკენ.

🌐 რა არის HSO და რატომ არის მისი როლი კრიტიკულად მნიშვნელოვანი?

ჯანდაცვაში ხარისხის გაუმჯობესება შეუძლებელია სტანდარტების გარეშე. სწორედ ამიტომ, ბოლო ათწლეულების განმავლობაში მსოფლიო ჯანდაცვის სისტემები სულ უფრო მეტად ეყრდნობა მტკიცებულებაზე დაფუძნებულ მიდგომებს, რომელთა გამტარებელი მთავარ ინსტიტუტებს შორის ერთ-ერთი ყველაზე ავტორიტეტულია — Health Standards Organization (HSO).

HSO წარმოადგენს საერთაშორისო ორგანიზაციას, რომელიც შეიქმნა იმისთვის, რომ განავითაროს და დანერგოს მაღალი ხარისხის ჯანდაცვის და სოციალური მომსახურების სტანდარტები. იგი დაკავშირებულია Accreditation Canada-თან და მისი სტანდარტები უკვე დაინერგა 35-ზე მეტ ქვეყანაში, მათ შორის ისეთ სახელმწიფოებში, როგორიცაა კანადა, ინდოეთი, საუდის არაბეთი, ნიდერლანდები და კენია.

HSO-ს მუშაობის ღერძს წარმოადგენს ადამიანზე ორიენტირებული მიდგომა, რაც ნიშნავს, რომ პაციენტი — მისი საჭიროებები, ღირსება და უფლება — არის სტანდარტების ცენტრში. ეს პოზიცია სრულად აისახება მათ დევიზში: “People-centred care is not optional – it is essential.” (იხ. HSO – Our Approach).

სტანდარტების შექმნის პროცესი ეფუძნება ოთხ საყრდენს:

1. მტკიცებულება – ყველა რეკომენდაცია ეყრდნობა სისტემატურ მიმოხილვებსა და კლინიკურ მონაცემებს
2. ინკლუზიურობა – პროცესში მონაწილეობენ ექსპერტები, პაციენტები და საზოგადოება
3. განათლების ინტეგრაცია – სტანდარტები პირდაპირ კავშირშია პროფესიული სწავლების სისტემებთან
4. გლობალური ადაპტაცია – სტანდარტები ადაპტირდება სხვადასხვა კულტურულ და სოციალურ კონტექსტში

2023 წლის  ანგარიშში ნათქვამია, რომ 12,000-ზე მეტ დაწესებულებაში მოხდა სტანდარტების დანერგვა და შეფასება, ხოლო ახალი აკრედიტაციის ციკლი დაიწყო დამატებით 2400 კლინიკაში, ძირითადად გლობალური სამხრეთის რეგიონებში.

HSO ასევე აქტიურად თანამშრომლობს WHO Academy-თან — სადაც იგი ეხმარება ორგანიზაციას გლობალური სასწავლო მოდულების სტანდარტიზაციაში და კომპეტენციის ჩარჩოების ჩამოყალიბებაში.

მნიშვნელოვანია, რომ მათი ერთ-ერთი ძირითადი მიმართულება არის სამედიცინო განათლების სტანდარტების განვითარება, რაც მიზნად ისახავს უნივერსალური კომპეტენციების ჩამოყალიბებას ექიმებისა და სხვა პროფესიონალებისთვის. სწორედ ამ პროექტში ერთვება პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, როგორც ტექნიკური კომიტეტის წევრი.

როგორც აღნიშნულია სტატიაში „Why Standards Matter“, სტანდარტების რეალური ძალა მდგომარეობს იმაში, რომ ისინი ხელს უწყობს ქცევითი ცვლილებების მიღწევასჯანდაცვის პროფესიონალებში და იძლევა საშუალებას, დაინერგოს სისტემური გაუმჯობესება პრაქტიკაში — რაც ამცირებს რისკებს, აუმჯობესებს პაციენტის უსაფრთხოებას და ამაღლებს სერვისების ხელმისაწვდომობას.

✅ შედეგი: HSO-ის სტანდარტები აღარ არის მხოლოდ დოკუმენტაცია — ისინი იქცა გლობალური სისტემური ცვლილებების ინსტრუმენტად და ამ ცვლილებებში უკვე ჩართულია ქართული გამოცდილებაც.

პროფესორი გიორგი ფხაკაძე — პირველი ქართველი HSO-ის სტანდარტების შემქმნელთა ტექნიკურ კომიტეტში

2025 წლის 11 ივნის, პროფესორი გიორგი ფხაკაძე, დავით ტვილდიანის სამედიცინო უნივერსიტეტის საზოგადოებრივი ჯანდაცვის პროფესორი და საქართველოს საზოგადოებრივი ჯანდაცვის ინსტიტუტისხელმძღვანელი, ოფიციალურად აირჩიეს Health Standards Organization (HSO)-ის ტექნიკური კომიტეტის წევრად. ეს არის პირველი შემთხვევა, როდესაც საქართველოს წარმომადგენელი პირდაპირ ჩაერთო გლობალური ჯანდაცვის განათლების სტანდარტების შემუშავების პროცესში გადაწყვეტილების მიმღებ დონეზე.

HSO-ის ტექნიკური კომიტეტი მუშაობს დოკუმენტის განახლებაზე, რომელიც განსაზღვრავს ჯანმრთელობის განათლების საერთაშორისო სტანდარტს. აღნიშნული სტანდარტი ჩამოაყალიბებს პროფესიული კომპეტენციების ჩარჩოს, რომელიც გამოიყენება აკრედიტაციის, ლიცენზირებისა და კლინიკური ტრენინგის პროცესებში — როგორც კანადაში, ისე საერთაშორისო დონეზე.

პროფესორი ფხაკაძე მონაწილეობს კომიტეტში “General Interest” კატეგორიით, რაც ნიშნავს, რომ იგი წარმოადგენს საზოგადოების, განათლების და გლობალური ჯანდაცვის ღირებულებებს და არა კერძო ან სახელმწიფო ორგანიზაციებს. ამავე კატეგორიაში ხშირად შედიან WHO და GAVI Alliance-ის წამყვანი ექსპერტები.

🔍 HSO-ის მმართველობის მოდელის მიხედვით, ტექნიკური კომიტეტი პასუხისმგებელია:

• დოკუმენტის შინაარსის განხილვაზე;
• საჯარო რეკომენდაციების შეფასებაზე;
• სტანდარტის საბოლოო ტექსტზე ხმის მიცემაზე;
• გლობალური უკუკავშირის ინტეგრირებაზე;
• ხარისხის მუდმივ გაუმჯობესებაზე.

პროფესორი ფხაკაძე დღემდე მუშაობს WHO Geneva-ს მთავარ ოფისში, როგორც ჯანდაცვისა და მიგრაციის საკითხებზე მოქმედი კონსულტანტი. ის ერთ-ერთია იმ მეცნიერებს შორის, ვინც ხელი შეუწყო WHO Academy-ისფარგლებში კომპეტენციის სტანდარტების და საერთაშორისო e-learning მოდულების შექმნას, რომელთა მიზანია ჯანმრთელობის პროფესიონალების მზადყოფნისა და განათლების გაძლიერება.

გარდა ამისა, პროფესორი ფხაკაძე წარსულში ხელმძღვანელობდა Accreditation Canada-ისმოდელის დანერგვას საქართველოში. მისი მეთოდოლოგიური მხარდაჭერით 9-ზე მეტ ჰოსპიტალს მიენიჭა საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობა. ამ პროცესის ფარგლებში ჩამოყალიბდა Evex Training Center, პირველი კერძო სამედიცინო კორპორატიული საგანმანათლებლო პლატფორმა საქართველოში.

პროფესორი ფხაკაძე ასევე არის:

• GAVI Alliance-ის მმართველი საბჭოს წევრი,
• GFATM-ის ტექნიკური კონსულტანტი,
• Relief International და AFEW Internationalბორდის წევრი,
• UNSG-ის დამოუკიდებელი სამეცნიერო მრჩეველთა საბჭოს წევრი,
• აქტიური ექსპერტი WHO-ის ჯანმრთელობის მუშახელის გლობალურ სტრატეგიაში.

✅ პროფესორ გიორგი ფხაკაძის დანიშვნა HSO-ის ტექნიკურ კომიტეტში არა მხოლოდ აკადემიური და პროფესიული აღიარებაა, არამედ — გზავნილია მთელი რეგიონისთვის: ქართველ ექსპერტს შეუძლია გლობალური სტანდარტების ფორმირებაში რეალური წვლილის შეტანა.

როგორ აისახება ეს საქართველოს ჯანდაცვაზე? — განათლების, უსაფრთხოებისა და კლინიკური პრაქტიკის გაუმჯობესების პოტენციალი

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის ჩართულობა HSO-ის ტექნიკურ კომიტეტში სტატუსზე გაცილებით მეტია — ეს არის შესაძლებლობა, რომ საქართველომ პირველად მოახდინოს ზეგავლენა ისეთ სტანდარტებზე, რომლებიც შემდეგ თავადვე უნდა დანერგოს. ეს ქმნის ცოდნაზე დაფუძნებულ, ლოკალურ მოთხოვნებზე მორგებულ პოლიტიკას.

🔹 1. სამედიცინო განათლების სტანდარტების გაუმჯობესება

ფხაკაძის მონაწილეობა Health Education Standard-ის განახლებაში ნიშნავს, რომ ქართული კონტექსტი ჩაერთვება საერთაშორისო საგანმანათლებლო სტანდარტებში, რაც საშუალებას მისცემს უნივერსიტეტებს და სასწავლო ცენტრებს:

• შეადგინონ შესაბამისი სასწავლო პროგრამები
• დააკრედიტირონ საკუთარი კურსები გლობალურ სტანდარტებთან შესაბამისობაში
• გაზარდონ ახალგაზრდა ექიმების პრაქტიკული მზაობა

📚 იხილეთ HSO-ის განათლების სტანდარტები: HSO Health Education Standard

🔹 2. პაციენტის უსაფრთხოება და ხარისხის კონტროლი

HSO-ის სტანდარტები უკვე იყენებს მეთოდოლოგიას, რომელიც ეფუძნება პაციენტის უსაფრთხოებასა და ადამიანზე ორიენტირებულ ზრუნვას. მათი დანერგვა საქართველოში შესაძლებელს ხდის:

• მონაცემებზე დაფუძნებული ხარისხის მართვას (KPIs, audit)
• უსაფრთხოების კულტურის განვითარებასჰოსპიტლებში
• პაციენტის გამოცდილების გაწონასწორებულ შეფასებას

🔹 3. აკრედიტაცია და პროფესიული ლიცენზირება

ახალი სტანდარტები გადამწყვეტ როლს ითამაშებს იმაში, რომ პროფესიული ლიცენზირების ორგანოებმა (მაგ., ექიმთა ასოციაციები):

• მიიღონ ერთიანი შეფასების ჩარჩოები
• შექმნან სტანდარტიზებული გამოცდები
• დააფუძნონ სამეცნიერო-საკვალიფიკაციო კრიტერიუმები

👉 გაიგეთ მეტი HSO აკრედიტაციის შესახებ: HSO Accreditation Services

🔹 4. გლობალურ სტანდარტებთან მიახლოება — შიდა ტრანსფორმაციის გარეშე

როდესაც ექსპერტი არის ერთდროულად საერთაშორისო სტანდარტების ავტორი და შიდა სისტემის ნაწილი, ხდება:

• ორმხრივი გაცვლა ცოდნისა და პრაქტიკის
• სტანდარტების ადაპტაცია კულტურულ და სისტემურ რეალობებთან
• გლობალურ მიდგომებზე დაყრდნობით ინოვაციური ტრენინგების შემუშავება

🔗 მაგალითი: WHO Academy eLearning Modules

🔹 5. ე.წ. „სისტემური გავლენა“ — რეგიონულ დონეზეც

საქართველოს წარმატება შეიძლება გახდეს მაგალითი მეზობელი ქვეყნებისათვის — რეგიონში ერთ-ერთი პირველი პრეცედენტი, როცა ნაციონალური ექსპერტიზა ხდება გლობალური სტანდარტების ნაწილის შემქმნელი, რაც:

• ზრდის საერთაშორისო ავტორიტეტს
• ამყარებს კვლევით და კლინიკურ ქსელებს
• ახალ შესაძლებლობებს ქმნის დაფინანსებისთვის და პარტნიორობისთვის

🔗 იხილეთ ასევე: Global Impact – HSO

Sheniekimi.ge-ის შეფასება: ეს არ არის უბრალოდ სტატუსი — ეს არის გზავნილი მთელი საქართველოსთვის

პროფესორ გიორგი ფხაკაძის დანიშვნაHealth Standards Organization-ის ტექნიკურ კომიტეტში არ წარმოადგენს მხოლოდ ინდივიდუალურ წარმატებას. ეს არის:

✅ მტკიცებულება იმისა, რომ ქართულ ექსპერტიზას აქვს საერთაშორისო ღირებულება
✅ მოწვევა ქართველი პროფესიონალებისთვის — იყვნენ არა მხოლოდ დამსწრეები, არამედ სტანდარტების შემქმნელები
✅ პირველი პრაქტიკული შემთხვევა, როდესაც საქართველოს ჯანდაცვის სისტემა უკვე არა მხოლოდ იღებს სტანდარტებს, არამედ ქმნის მათ

🌍 Sheniekimi.ge-ის გზავნილი საზოგადოებისთვის:

❝ ᲔᲡ ᲘᲡᲢᲝᲠᲘᲐ ᲐᲠᲘᲡ ᲖᲣᲡᲢᲐᲓ ᲘᲡ, ᲠᲐᲪ ᲒᲕᲐᲩᲕᲔᲜᲔᲑᲡ, ᲠᲝᲛ ᲡᲐᲥᲐᲠᲗᲕᲔᲚᲝᲡ ᲨᲔᲣᲫᲚᲘᲐ ᲩᲐᲔᲠᲗᲝᲡ ᲒᲚᲝᲑᲐᲚᲣᲠ ᲯᲐᲜᲓᲐᲪᲕᲐᲨᲘ — ᲐᲠᲐ ᲛᲮᲝᲚᲝᲓ ᲠᲝᲒᲝᲠᲪ ᲛᲘᲛᲦᲔᲑᲘ, ᲐᲠᲐᲛᲔᲓ ᲠᲝᲒᲝᲠᲪ ᲘᲜᲝᲕᲐᲢᲝᲠᲘ. ❞

❝ SHENIEKIMI.GE ᲛᲣᲓᲛᲘᲕᲐᲓ ᲓᲐ ᲡᲢᲐᲑᲘᲚᲣᲠᲐᲓ ᲒᲐᲐᲨᲣᲥᲔᲑᲡ ᲛᲡᲒᲐᲕᲡ ᲪᲕᲚᲘᲚᲔᲑᲔᲑᲡ, ᲠᲐᲓᲒᲐᲜ ᲩᲕᲔᲜᲘ ᲛᲘᲖᲐᲜᲘᲐ, ᲐᲕᲐᲛᲐᲦᲚᲝᲗ ᲥᲐᲠᲗᲣᲚᲘ ᲯᲐᲜᲓᲐᲪᲕᲘᲡ ᲮᲛᲐ ᲡᲐᲔᲠᲗᲐᲨᲝᲠᲘᲡᲝ ᲓᲝᲜᲔᲖᲔ. ᲞᲠᲝᲤᲔᲡᲝᲠ ᲒᲘᲝᲠᲒᲘ ᲤᲮᲐᲙᲐᲫᲘᲡ ᲛᲐᲒᲐᲚᲘᲗᲘ ᲘᲥᲜᲔᲑᲐ ᲨᲗᲐᲒᲝᲜᲔᲑᲐ ᲐᲮᲐᲚᲒᲐᲖᲠᲓᲐ ᲔᲥᲘᲛᲔᲑᲘᲡᲗᲕᲘᲡ, DECISION-MAKER-ᲔᲑᲘᲡᲗᲕᲘᲡ ᲓᲐ ᲣᲜᲘᲕᲔᲠᲡᲘᲢᲔᲢᲔᲑᲘᲡᲗᲕᲘᲡ. ❞

• სტანდარტების განვითარებაში მონაწილეობა ნიშნავს სისტემური ცვლილების დაწყებას ქვეყნის შიგნით
• საქართველო გახდა თანაბარი პარტნიორი კანადურ და საერთაშორისო სტანდარტულ სივრცეში
• ეს არის გრძელვადიანი შესაძლებლობა განათლების, პაციენტის უსაფრთხოების, კლინიკური ეთიკისა და ადამიანზე ორიენტირებული ზრუნვის გაძლიერებისთვის.

#გიორგიფხაკაძე #HSO #ჯანდაცვა #სტანდარტები #აკრედიტაცია #განათლება #sheniekimi #გლობალურიჯანდაცვა #საზოგადოებრივი_ჯანდაცვა #პაციენტისუსაფრთხოება #EvidenceBased #PeopleCentredCare #drpkhakadze #accreditationge #აქხარისხია