გუ­ლის წას­ვლის შეგ­რძნე­ბა და გუ­ლის წას­ვლა (პრე­სინ­კო­პე და სინ­კო­პე)

გუ­ლის წას­ვლის შეგ­რძნე­ბა და გუ­ლის წას­ვლა (პრე­სინ­კო­პე და სინ­კო­პე)

პრე­სინ­კო­პე­A ა­რის გუ­ლის წას­ვლის შეგ­რძნე­ბა. გუ­ლის წას­ვლა (სინ­კო­პე) არის ცნო­ბი­ე­რე­ბის უე­ცა­რი, ხან­მოკ­ლე და­კარ­გვა, რა­საც ცნო­ბი­ე­რე­ბის სპონ­ტა­ნუ­რი დაბ­რუ­ნე­ბა მოს­დევს.
მი­ზე­ზე­ბი
პრე­სინ­კო­პეს და სინ­კო­პეს ერ­თი და იგი­ვე გა­მომ­წვე­ვი მი­ზე­ზე­ბი აქვს. ცნო­ბი­ე­რე­ბის და­კარ­გვა ტვი­ნის ფუნ­ქცი­ის დარ­ღვე­ვის შე­დე­გი­ა. ეს უკა­ნას­კნე­ლი, ჩვე­უ­ლებ­რივ, ტვი­ნის სის­ხლით მო­მა­რა­გე­ბის შე­ფერ­ხე­ბის გა­მო ვი­თარ­დე­ბა. თა­ვის მხრივ, ტვი­ნის სის­ხლით მო­მა­რა­გე­ბა შე­იძ­ლე­ბა შემ­ცირ­დეს გუ­ლის და­ა­ვა­დე­ბის ან ისე­თი მდგო­მა­რე­ო­ბის გა­მო, რო­მე­ლიც აფერ­ხებს გუ­ლის­კენ სის­ხლის ნორ­მა­ლურ მი­დე­ნას და, შე­სა­ბა­მი­სად, ამ­ცი­რებს ტვი­ნის სის­ხლით მო­მა­რა­გე­ბას. ამ მხრივ გან­სა­კუთ­რე­ბულ რის­კის ჯგუფს ხან­დაზ­მუ­ლე­ბი წარ­მო­ად­გე­ნენ, რად­გან სის­ხლის მი­დე­ნა ტვი­ნის­კენ ასა­კის მა­ტე­ბას­თან ერ­თად მცირ­დე­ბა. სა­კუთ­რივ ტვი­ნის და­ა­ვა­დე­ბე­ბი, თუ ტვი­ნის სის­ხლძარ­ღვე­ბი არ არის და­ზი­ა­ნე­ბუ­ლი, იშ­ვი­ა­თად იწ­ვევს გო­ნე­ბის კარ­გვას. კრუნ­ჩხვამ შე­იძ­ლე­ბა გა­ნა­პი­რო­ბოს ცნო­ბი­ე­რე­ბის და­კარ­გ­ვა, მაგ­რამ ეს სინ­კო­პედ არ ით­ვლე­ბა.
Mგუ­ლის და­ა­ვა­დე­ბე­ბის დროს ტვი­ნის­კენ სის­ხლის მი­დე­ნა შე­იძ­ლე­ბა შემ­ცირ­დეს, თუ ან გუ­ლის­ცე­მის სიხ­ში­რე შე­იც­ვა­ლა (ძა­ლი­ან შემ­ცირ­და ან მო­ი­მა­ტა), ან რიტ­მი და­ირ­ღვა, ან გულს სის­ხლის ადეკ­ვა­ტუ­რი მო­ცუ­ლო­ბის გა­და­ტუმ­ბვის უნა­რი აღარ შეს­წევს სის­ხლის ნა­კა­დის შე­ფერ­ხე­ბის გა­მო. ამ უკა­ნას­კნე­ლის მი­ზე­ზი შე­იძ­ლე­ბა იქ­ნეს გუ­ლის სარ­ქვლე­ბის და­ზი­ა­ნე­ბა (უხ­ში­რე­სად – აორ­ტის სარ­ქვლი­სა), ფილ­ტვში ან, ზოგ­ჯერ, გულ­ში თრომ­ბის გა­ჩე­ნა, იშ­ვი­ა­თად – გუ­ლის სიმ­სივ­ნე (წი­ნა­გუ­ლო­ვა­ნი მიქ­სო­მა).
გულ­ში სის­ხლის დაბ­რუ­ნე­ბა შე­იძ­ლე­ბა სხვა­დას­ხვა მი­ზე­ზით შემ­ცირ­დეს; მა­გა­ლი­თად, ხვე­ლის და გა­ჭინ­თვის (ნაწ­ლა­ვე­ბის მოქ­მე­დე­ბის დროს) დროს იზ­რდე­ბა გულმ­კერ­დში­გა წნე­ვა, რაც, თა­ვის მხრივ, გუ­ლის­კენ სის­ხლის მი­დე­ნას ამ­ცი­რებს. ჯან­მრთელ ჯა­რის­კა­ცებს შე­იძ­ლე­ბა აღე­ნიშ­ნოთ გუ­ლის წას­ვლის შეგ­რძნე­ბა ან გუ­ლის წას­ვლა ხან­გრძლი­ვად უძ­რა­ვად დგო­მის გა­მო. ეს იმი­თ არის გა­მოწ­ვე­უ­ლი, რომ ქვე­და კი­დუ­რე­ბის კუნ­თე­ბი სის­ხლის გუ­ლის­კენ უკუ­დი­ნე­ბის პრო­ცეს­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას ვე­ღარ იღებს. ძლი­ერ­მა ემო­ცი­ამ (მა­გა­ლი­თად, სის­ხლის და­ნახ­ვა) ან ტკი­ვილ­მა შე­იძ­ლე­ბა გა­ააქ­ტი­უ­როს ცდო­მი­ლი ნერ­ვი, რის შე­დე­გა­დაც სის­ხლძარ­ღვე­ბი ფარ­თოვ­დე­ბა (დი­ლა­ტა­ცი­ა), გუ­ლის­კენ სის­ხლის მი­დე­ნა მცირ­დე­ბა და ადა­მი­ანს გუ­ლი მის­დის (ვა­ზო­ვა­გუ­სუ­რი სინ­კო­პე). თა­ვის ან ზურ­გის ტვი­ნის ზო­გი­ერ­თმა და­ა­ვა­დე­ბამ, ზო­გი­ერ­თმა მე­დი­კა­მენ­ტმა (უ­პი­რა­ტეს­წი­ლად, არ­ტე­რი­უ­ლი ჰი­პერ­ტენ­ზი­ის სა­მკურ­ნა­ლო პრე­პა­რა­ტე­ბი) აგ­რეთ­ვე შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­იწ­ვი­ოს სის­ხლძარ­ღვე­ბის გა­ფარ­თო­ე­ბა და გუ­ლის წას­ვლა.
გუ­ლის წას­ვლის შეგ­რძნე­ბა ან გუ­ლის წას­ვლა შე­იძ­ლე­ბა გა­ნა­პი­რო­ბოს სწრა­ფად წა­მოჯ­დო­მამ ან წა­მოდ­გო­მამ. პო­ზი­ცი­ის ცვლი­ლე­ბა ქვე­და კი­დუ­რე­ბის­კენ სის­ხლის მი­დე­ნას იწ­ვევს, რის შე­დე­გა­დაც არ­ტე­რი­უ­ლი წნე­ვა ქვე­ით­დე­ბა. პო­ზი­ცი­ის შეც­ვლა­ზე სწრა­ფი ადაპ­ტა­ცი­ის უუნა­­რო­ბას ორ­თოს­ტა­ზუ­ლი ჰი­პო­ტენ­ზია ეწო­დე­ბა. ეს პა­თო­­ლო­გია მო­ხუ­ცებ­ში უფ­რო ხში­რი­ა.
ზოგ­ჯერ გუ­ლის წას­ვლის შეგ­რძნე­ბა ან გუ­ლის წას­ვლა ფეხ­ზე წა­მოდ­გო­მი­სას აღი­ნიშ­ნე­ბა. ამ დროს ადა­მი­ა­ნი ან წვე­ბა, ან ძირს ეცე­მა, რაც ზრდის სის­ხლის ტვინ­ში მი­დე­ნას და ცნო­ბი­ე­რე­ბაც სწრა­ფად აღ­დგე­ბა ხოლ­მე.
შე­ფა­სე­ბა
ექიმ­მა ერ­თმა­ნე­თის­გან უნ­და გა­ნას­ხვა­ოს გუ­­ლის წას­ვლის სა­ში­ში და ნაკ­ლე­ბად სა­ში­ში მიზე­­ზე­ბი. თუ გუ­ლის წას­ვლა ტკი­ვი­ლის ან რა­ი­მე სხვა უსი­ა­მოვ­ნო შეგ­რძნე­ბის დროს აღი­ნიშ­ნე­ბა და მას წინ უძღ­ვის ისე­თი სიმ­პტო­მე­ბი, რო­გო­რი­ცაა მსუ­ბუ­ქად გაბ­რუ­ე­ბა, გუ­ლის­რე­ვა, მთქნა­რე­ბა, მხედ­ვე­ლო­ბის და­ბინ­დვა და ოფ­ლი­ა­ნო­ბა, მა­შინ ამ მდგო­მა­რე­ო­ბას ვა­ზო­ვა­გუ­სურ სინ­კო­პეს უწო­დე­ბენ, რაც სი­ცოცხ­ლის­თვის სა­ხი­ფა­თო არ არის. ამ დროს ექი­მი ატა­რებს ფი­ზი­კურ გა­მოკ­ვლე­ვას. თუ ამ უკა­ნას­კნელ­მა რო­მე­ლი­მე პა­თო­ლო­გია არ გა­მო­ავ­ლი­ნა, შემ­დგო­მი კვლე­ვე­ბის ჩა­ტა­რე­ბა აღარ არის სა­ჭი­რო.
გუ­ლის წას­ვლა მო­ზარ­დო­ბის ასაკ­ში გან­სა­კუ­თ­რე­ბით შე­მაშ­ფო­თე­ბე­ლი­ა, რად­გან ის გუ­ლის სე­­რი­ო­ზუ­ლი და­ა­ვა­დე­ბის არ­სე­ბო­ბა­ზე მი­უ­თი­თებს.
შემ­დგომ კვლე­ვებს სა­ჭი­რო­ებს ისე­თი შემ­თხვე­ვე­ბი, რო­ცა გუ­ლის წას­ვლას წინ არ უძღ­ვის გა­მაფ­რთხი­ლე­ბე­ლი ნიშ­ნე­ბი (გან­სა­კუთ­რე­ბით, ფი­­ზი­კუ­რი აქ­ტი­ვო­ბის დროს), მაგ­რამ თან ახ­ლავს ქო­ში­ნი და ტკი­ვი­ლი გულ­მკერ­დის არე­ში. ამი­სი მი­ზე­ზი ხში­რად გუ­ლი­სა და ნერ­ვუ­ლი სის­ტე­მის და­ა­ვა­დე­ბე­ბი­ა. ასეთ შემ­თხვე­ვა­ში ტარ­დე­ბა ელექ­ტრო­კარ­დი­ოგ­რა­ფია (ეკგ), გუ­ლის ულ­ტრაბ­გე­რი­თი გა­მოკ­ვლე­ვა, დახ­რი­ლი (მოძ­რა­ვი) მა­გი­დი­სა და ელექ­ტრო­ფი­ზი­ო­ლო­გი­უ­რი ტეს­ტე­ბი.

გუ­ლის ფრი­ა­ლი

წყარო: ჯანმრთელობის ენციკლოპედია. მერკის სახელმძღვანელო:
ჯანმრთელობის საშინაო ცნობარი. (გამომცემლობა პალიტრა L)

#datashvil  #drpkhakadze  #sheniganatleba #sheniambebi #sheniekimi