ნავთლუღი არის ძველი უბანი, რომელიც თბილისში, მდინარე მტკვრის მარცხენა ნაპირზე, ქალაქის სამხრეთ-აღმოსავლეთით, სამგორის რაიონში მდებარეობს. მისი სახელწოდება თურქულიდან მომდინარეობს და ნავთის ადგილს, სანავთეს ნიშნავს, თუმცა დღევანდელი მდგომარეობით ეს ტერიტორია არ წარმოადგენს ნავთობის მოპოვების ადგილს. საინტერესოა, რომ ამ ტერიტორიას სარეწაო მნიშვნელობა არ ჰქონდა, რის გამოც მისი მნიშვნელობა ისტორიულად უფრო ლოკალური ხასიათის იყო.
ვახუშტი ბატონიშვილი თავის „საქართველოს გეოგრაფიაში“ (1904 წ.) აღნიშნავდა, რომ ნავთლუღი მდებარეობდა ტფილისის (თბილისის) სამხრეთ-აღმოსავლეთით, მტკვრის სიახლოვეს, სადაც ნავთი იწეოდა, თუმცა ამჟამად ტერიტორია უმეტესად ურბანული დანიშნულებით იყო გამოყენებული. იგი აღნიშნავდა, რომ ნავთლუღი იმ პერიოდისათვის წყლის სიახლოვის გამო მჭიდროდ დასახლებული და მნიშვნელოვან სავაჭრო-ტრანზიტულ გზაზე მდებარეობდა.
XVIII საუკუნეში, განსაკუთრებით 60-იანი წლების ბოლოს, მეფე ერეკლე II-მ გადაწყვიტა ნავთლუღის გამაგრება და ციხე-გალავნის მშენებლობა. ამ პერიოდში ნავთლუღი კვლავ დასახლდა, ხოლო 1770 წლიდან აღნიშნულ ტერიტორიაზე ერეკლეს ციხეც განთავსდა. აღნიშნული ციხე თამაშობდა მნიშვნელოვან როლს როგორც რეგიონის, ისე მთელი საქართველოს თავდაცვის სისტემაში.
ნავთლუღში მდებარეობს ორი მნიშვნელოვანი ეკლესია, რომლებიც დაკავშირებულია ამ ადგილის რელიგიურ ისტორიასთან. ერთ-ერთი ეკლესია, წმინდა ბარბარეს სახელობისაა, მდებარეობს ნავთლუღის სასაფლაოზე, ის შუა საუკუნეებში იყო აგებული, ხოლო მისი დღევანდელი სახე XIX საუკუნეში შეცვალა. მეორე ეკლესია, ასევე წმინდა ბარბარეს სახელობის, აშენდა XIX საუკუნის მეორე ნახევარში.
ნავთლუღის ტერიტორიაზე ასევე შემორჩენილია ერეკლე II-ის ციხის ნანგრევები, რომლებიც დღემდე ინახავს იმდროინდელი არქიტექტურული სტილის ელემენტებს.
ნავთლუღი სტრატეგიულად მდებარეობს ქალაქის მნიშვნელოვან სატრანზიტო გზაზე, რომელიც კახეთს უკავშირდებოდა. ეს გზა XVIII საუკუნეში მნიშვნელოვანი სავაჭრო და სატრანსპორტო არტერია იყო, სადაც განლაგებული იყო სამგორის რაიონის საკვანძო პუნქტები. ამ გზის გავლით თბილისი ვაჭრობდა არა მხოლოდ საქართველოს სხვადასხვა რეგიონებთან, არამედ მეზობელი ქვეყნების, განსაკუთრებით ირანისა და თურქეთის, სავაჭრო ქსელებთან.
ნავთლუღი თბილისის ერთ-ერთი ისტორიული უბანია, რომელიც მნიშვნელოვან როლს თამაშობდა არა მხოლოდ ქალაქის, არამედ საქართველოს კავშირის, თავდაცვისა და სავაჭრო სისტემაში. მისი რელიგიური და არქიტექტურული მემკვიდრეობა დღემდე მოწმობს იმდროინდელ თბილისსა და საქართველოს კულტურულ მრავალფეროვნებაზე.
#drpkhakadze #davidiani #shenitbilisi
მასალის გამოყენების პირობები
