აბანოს ქუჩა ერთ-ერთი ყველაზე ისტორიული და კულტურული მნიშვნელობის მქონე ქუჩაა თბილისის ცენტრში, კრწანისის რაიონში (აბანოთუბანი), რომელიც ძველ თბილისში მდებარეობს. მისი სახელწოდება იმ პერიოდის აბანოების კომპლექსებს უკავშირდება, როცა ქალაქი ცნობილი იყო თავისი სარიტუალო და სამედიცინო აბანოებით.
აბანოს ქუჩის ისტორიას საფუძველი, სავარაუდოდ, იმ დროს მიეწერება, როდესაც ამ ქუჩაზე პირველი აბანოები აშენდა. პირველი ჩანაწერი აბანოს ქუჩის შესახებ გვხვდება 1841 წელს, როდესაც იგი თბილისის ქუჩების სიაში უკვე აღირიცხებოდა.
ამ ქუჩის განვითარება გაგრძელდა 1851 წელს, როდესაც მიხეილ ვორონცოვის ქუჩის (ახლანდელი ვახტანგ გორგასლის ქუჩა) გაყვანის შედეგად, აბანოს ქუჩას შეემატა ახალი მონაკვეთი, რომელიც ვახტანგ გორგასლის მოედნიდან წავკისისწყლამდე მიდიოდა.
დღეს აბანოს ქუჩა მთლიანად აღდგენილია და მისი არქიტექტურა და კულტურული მემკვიდრეობა ერთ-ერთი ყველაზე მიმზიდველია, როგორც ადგილობრივების, ისე ტურისტებისთვის. ქუჩის ერთი მხარე განლაგებულია ისტორიულ აბანოების კომპლექსთან, რომელთა შორის ცნობილი „ჭრელი აბანო“ (ორბელიანების საგვარეულო აბანო) არის, რომელიც XVIII საუკუნიდან მოყოლებული თბილისურ ცხოვრებასთან დაკავშირებული ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სიმბოლოა.
მეორე მხარეს კი განლაგებულია XIX საუკუნის 50-70-იანი წლების სახლები, რომელთა ზედა სართულები საცხოვრებელ ფართებს წარმოადგენს, ხოლო პირველ სართულებზე სხვადასხვა სავაჭრო დაწესებულებები (კაფეები, მაღაზიები) მდებარეობს.
აბანოს ქუჩა არა მხოლოდ საცხოვრებელი და კომერციული სივრცეა, არამედ ისტორიულ და კულტურულ დანიშნულებასაც ატარებს. 2004 წელს, აზერბაიჯანელი და ქართველი ხალხის კეთილმეზობლური ურთიერთობის აღსანიშნავად, ქუჩის სკვერს ეწოდა ჰეიდარ ალიევის სახელი. ამ სკვერში 2007 წელს დაიდგა ჰეიდარ ალიევის ბიუსტი, რომლის ავტორი ნ. ალიევია. ეს მოვლენა მნიშვნელოვან სიმბოლოს წარმოადგენს ორი ერის მეგობრობისა და ურთიერთთანამშრომლობისთვის.
აბანოს ქუჩას აქვს ორი ძირითადი შესახვევი: აბანოს I ჩიხი და აბანოს II ჩიხი. ორივე ჩიხი იწყება იოსებ გრიშაშვილის ქუჩიდან და ძველი თბილისის სხვა უბნებთან აკავშირებას. ამ ჩიხების ისტორიული მნიშვნელობაც დიდია, რადგან ისინი წარსულში ისეთ აქტიურ და ცნობილ მარშრუტებს წარმოადგენდნენ, რომლებიც ქალაქის სოციალურ და კულტურულ ცხოვრებასთან მჭიდროდ იყვნენ დაკავშირებული.
აბანოს ქუჩის რესტავრაცია განპირობებულია როგორც კულტურული, ისე ტურისტული მნიშვნელობის გაზრდის აუცილებლობით. დღეისათვის, აღდგენილი ქუჩა და მისი მიმდებარე ტერიტორია თბილისის ერთ-ერთი ყველაზე ძვირფასი და ხშირად მონახულებადი ადგილია. რესტავრაცია და რეკონსტრუქცია მნიშვნელოვანია, რათა შენარჩუნდეს ისტორიული ხიბლი და აღდგეს ძველი თბილისის პეიზაჟი, რომელშიც თანამედროვე ცხოვრების ელემენტები შეხამებულია.
აბანოს ქუჩა, თავისი ისტორიული მნიშვნელობისა და კულტურული სიღრმის გათვალისწინებით, კიდევ დიდხანს გააგრძელებს თავის როლს როგორც ქალაქის სულიერი და მატერიალური მემკვიდრეობის ერთ-ერთი მთავარი საგანძური.
#drpkhakadze #გიორგიფხაკაძე #davidiani #shenitbilisi #აქხარისხია
მასალის გამოყენების პირობები
